दमौलीको सत्यवती माध्यमिक विद्यालयमा ‘एक विद्यालय एक नर्स’ कार्यक्रम सुरु
भञ्ज्याङ न्यूज
सरकारले प्राथमिकतामा राखेको ‘एक विद्यालय एक नर्स’ कार्यक्रम तनहुँको एक समुदायिक विद्यालयमा सुरु भएको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले विद्यालयमा बालबालिकाको उपस्थिति नियमित गराउन र उनीहरूको नियमित स्वास्थ्य जाँचका लागि लागु गरेको ‘एक विद्यालय एक नर्स’ कार्यक्रम व्यास–२ स्थित सत्यवती माध्यमिक विद्यालयमा सुरु गरेको हो ।
तनहुँमा ‘एक विद्यालय एक नर्स’ कार्यक्रम लागू गर्ने सत्यवती पहिलो विद्यालय हो । विद्यालयले विएससी नर्सिङ उतिर्ण सुनिता जोशी मार्फत नर्सिङ सुविधा प्रदान गर्ने भएको हो ।
विद्यालयले उपचारका लागि आवश्यक औषधि, औजार र उपकरणको व्यवस्था विद्यालयले मिलाएको छ । विद्यार्थीहरु धेरै भएकोले विद्यार्थीहरु विरामी र घाईते भइरहने हुनाले उपचार सहज बनाउन विद्यालयमा नर्स राखिएको विद्यालयय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष करुणराज काफ्लेले जानकारी दिए ।
विद्यालय नर्सले सेवा दिने र परामर्श गर्ने छुट्टै कक्षको व्यवस्था मिलाएको अध्यक्ष काफ्लेले बताए । ‘दुई हजार ७ सय विद्यार्थी अध्ययन गर्ने भएकोले विरामी भईरहेकाले नर्सको अभाव महशुस भई नियुक्त गरेका हौं’ अध्यक्ष काफ्लेले भने ।
विद्यार्थीको स्वास्थ्यलाई ध्यानमा राखि आलोपालो मिलाएर रक्तचाप नाप्ने, ज्वरो नाप्ने तथा अन्य स्वास्थ्य अवस्थाको बारेमा जानकारी लिने र स्वास्थ्य सचेतना दिने लगायतका उद्धेश्यले नर्स राखिएको प्रधानाध्यापक एकबहादुर गुरुङले जानकारी दिए ।
बालबालिका घर बाहेक बढी समय विद्यालयमा रहने भएपनि स्वास्थ्य समस्या पर्दा उपचार नहुँदा समस्या परेकोले सरकारले सबै सामुदायिक र निजी विद्यालयमा अनिवार्य नर्स राख्ने नीति ल्याउने तयारी गरिरहेको छ । नर्सले किशोर–किशोरीलाई प्रजनन, परिवार नियोजन, महिनावारी स्वास्थ्य र यौन तथा यौनिकताका सन्दर्भमा परामर्श दिने विद्यालयले जनाएको छ ।
आधारभूत स्वास्थ्य परिक्षणको व्यवस्था मिलाउनु पर्ने माग अभिभावकबाट पनि आईरहेकोले नर्स राखेपछि अभिभावकहरु पनि खुसी भएको शिक्षक अभिभावक संघका अध्यक्ष सोमराज सिग्देलले जानकारी दिए । यौन, प्रजनन् लगायत स्वास्थ्य चेतना र आधारभूत जाँचका लागि सरकारले विद्यालयहरूमै नर्स खटाउने योजना बनाएकोले दरबन्दीको नै व्यवस्था माग राखिने विद्यालयले जनाएको छ ।
विद्यालयका अनुसार व्यक्तिगत र वातावरणीय सफाइ तथा फोहोरमैला व्यवस्थापन, स्वस्थकर जीवनशैली, सामान्य स्वास्थ्य परीक्षण र पोषणको लेखाजोखा गर्ने जिम्मेवारी नर्सलाई दिइएको छ ।
नर्सले अखाद्य वस्तु ‘जंक फुड’को प्रयोगमा नियन्त्रण, यौनजन्य हिंसा न्यूनीकरण, शारीरिक तथा मानसिक स्वास्थ्य शिक्षा, धूमपान, मद्यपान र सूर्तिजन्य पदार्थको दुरुपयोग न्यूनीकरणका लागि अभिभावक तथा समुदायलाई स्वास्थ्य शिक्षा प्रदान गर्नुपर्ने हुन्छ ।
महिनावारीको बेला छात्राहरू लजाउने, प्याड प्रयोग गर्न अप्ठ्यारो मान्ने समस्या पनि समाधान हुने विद्यालयले अपेक्षा लिएको छ । किशोरीलाई प्याडको आवश्यकता र यौन स्वास्थ्यबारे सिकाउने भएको छ । महिनावारी भएका बेला छात्राहरूलाई सेनेटरी प्याड विद्यालयले निशुल्क प्रदान गर्ने गरेको छ ।
नेपाल सरकारले प्राथमिकतामा राखेको भएपनि ‘एक विद्यालय एक नर्स’ कार्यक्रम अपेक्षित रूपमा अघि बढ्न सकेको छैन । अझै पनि धेरै विद्यालयहरुले यो कार्यक्रम लागु गर्न नसकेका छैनन् ।
