सुन्तलाको बगैंचा मासेर ड्रागन खेती
- रासस (तनहुँ)
रोगका कारण सुन्तला बगैँचाका रुख मर्दै गएपछि सुन्तलाखेती मासेर यहाँका दुइ व्यक्ति मिलेर ड्रागनखेती शुरु गर्नुभएको छ । जिल्लाको व्यास नगरपालिका-११ तनहुँसुर धरमपानीका हिमलाल श्रेष्ठ र देवेन्द्र क्षेत्री मिलेर ड्रागनखेती थाल्नुभएको हो । एचडी ड्रागन फ्रुड एण्ड फर्म दर्ता गरी बाँझो जग्गामा ड्रागनखेतीतर्फ लगाएको कृषक श्रेष्ठ बताउनुहुन्छ । सुन्तलाखेतीको तुलनामा दुःख कम हुने, बजारमा माग अत्यधिक रहेको र आम्दानी पनि राम्रो रहेपछि यसतर्फ उहाँहरु आकर्षित हुनुभएको हो । “सुन्तला बगैंचाको रुख मर्दै जान थालेपछि यस खेतीतर्फ लागेको हौँ”, उहाँले भन्नुभयो, “भारतीय सेनाको जागिरबाट अवकाश लिएपछि देवेन्द्रसँग मिलेर यो खेती गरेको हो।” एउटा ड्रागनको बोटले १० वर्षसम्म फल दिने र बजारमा खेर गएका साना तथा ठूला सवारी साधन टायरको पनि सदुपयोग भएको उहाँहरुको भनाइ छ ।
खेर गएको टायरमाथि पैसा फलाउने सपना बोकेर शुरुमा करीब रु ११ लाख खर्च गरी ड्रागनखेतीतर्फ थालिएको हो । ड्रागनखेतीका बारेमा युटयुबको सहयोग लिँदा पानीको मात्र कम भएको ठाउँमा पनि खेती गर्न सकिने जानकारी पाएपछि ढुक्क भएर लगानी गरिएको उहाँहरुको भनाइ छ । पूर्वमन्त्री लोकेन्द्र विष्टले सञ्चालन गर्नुभएको फर्म र राजधानीबाट प्रतिबिरुवा रु ७०० का दरले एक हजार ६०० वटा ड्रागनका बिरुवा ल्याइएको थियो। निर्माण गरिएको सिमेन्टको पिल्लरमाथि थोत्रो टायर राखिने र त्यही टायरमाथि उक्त फल फल्ने गरी व्यवस्थापन गरिएको छ।
ड्रागन फल मीठो त छँदैछ औषधिको दृष्टिकोणले अति उपयोगी रहेको छ । यो फल खाएपछि मधुमेह र मुटुरोगीलाई लाभदायक हुन्छ भने पेट सफा गरी कब्जियत हुनबाट जोगाउँछ । यसबाट उच्चस्तरको आइसक्रिम, इनर्जी ड्रिक्स, वाइन र ब्रान्डी बनाउन सकिन्छ । पछिल्लो समय बजारमा यस फलको माग बढ्दै गएको छ ।
कृषकद्वयले ड्रागनखेती गरेपछि स्थानीयवासी पनि यसतर्फ आकर्षित हुन थालेका छन् । खेती गर्ने तरिका सिक्नका लागि स्थानीय बासिन्दा दिनहुँ फर्ममा आउने गरेको कृषक बताउँछन् । ड्रागन सिउडी प्रजातिमा पर्छ । यसको फूल फुलेको ४५ दिनमा फल तयार हुन्छ भने २० देखि ३० डिग्री उचाइमा खेती उत्तम हुने गर्दछ । एक रोपनी क्षेत्रफलमा ४० वटा ड्रागनका बिरुवा लगाउन सकिन्छ । एक मौसममा तीनदेखि चारपटकसम्म फलबाट आम्दानी लिन सकिन्छ । नेपालमा ड्रागन फ्रुटको प्रतिकिलो रु २०० मा बिक्री हुने गरेको व्यापारी बताउँछन् । पछिल्लो समय ड्रागन फु्रट स्वास्थ्य र आर्थिक किसिमले उत्तिकै महत्वपूर्ण भएकाले यसको खेतीतर्फ मानिसको आर्कषण बढ्दै गएको वडाध्यक्ष निरबहादुर खड्काले बताउनुभयो ।
