तनहुँका मगर समुदायले माघे सकराटी पर्व मनाउँदै (तस्विरसहित)
भञ्ज्याङन्यूज
आदिवासी मगर समुदायले तनहुँमा विविध कार्यक्रम गरी माघे सकराटी पर्व मनाइरहेका छन् । तनहुँका १० वटै पालिकामा बसोवास गर्ने मगर समुदायले विविध कार्यक्रमको आयोजना गरी माघे सकराती पर्व मनाइरहेका छन् ।
‘मगरात सभ्यताको संरक्षण-सम्वर्द्धन गर्दै पुस्तान्तरण गरौं, मगर समुदायको महान चाड माघे सकराटी-२०८० भव्यताका साथ मनाऔं’ भन्ने नाराका साथ मगर समुदायले यो पर्व मनाएका छन् ।
यस्तै, नेपाल मगर संघ जिल्ला समन्वय समिति तनहुँ तथा जिल्लाका १० वटै पालिकामा रहेका नगर तथा गाउँ समितिहरुले विविध कार्यक्रम गरी माघे संकारटी पर्व मनाएका छन् ।
मगर समुदायले जातीय पहिचान झल्कने भेषभूषामा सजिएर साँस्कृतिक र्याली प्रदर्शन तथा विविध कार्यक्रम गरी शुभकामना आदानप्रदान तथा विचाहरु व्यक्त गरिएको छ ।
मगर समुदायले मौलिक संस्कृतिलाई थप प्रवर्द्धन गर्न माघे सकराटीलाई राष्ट्रिय सूचीमा चिनाउने गरी विश्वभर फैलाउन यस्ता कार्यक्रमले महात्वपूर्ण भूमिका खेल्ने बताएका छन् ।
मौलिक सांस्कृतिक प्रदर्शनी, मौलिक भेषभूषा, मौलिक खानपिनको प्रदर्शनी, धनुषबाँण हान्ने तथा एकआपसमा शुभकामना आदान-प्रदान गरिएको छ ।
नेपालको प्रायः सबै जिल्लाहरुमा बसोबास रहेको प्राचीन आदिवासी ‘मगर’ समुदायभित्र पनि सांस्कृतिक, भाषिक र सामाजिक विविधता छन् । मौलिक संस्कृतिको रुपमा मगरहरुले माघे साकराटी चाड, भूम्यापूजा, वैशाखे पूर्णिमा, साउने साकराटी आदि चार्डपर्व मनाउने गर्दछन् भने भाषिक रुपले मगरहरुले बाह्रमगरात (मगर ढुट), अठारमगरात (मगर खाम/पाङ) र मगर काइके भाषा बोल्ने गर्दछन् ।
मौलिक कला-संस्कृतिका हिसाबले मगरहरुमा हुर्रा, सोरठी, कौडा, मारुनी, पैंस्यारु, टप्पा, घाँटु, यानीमाया आदि नाचगानहरु प्रचलित छन् ।
माघे साकरातीमा दाजुभाइ दिदिबहिनी सबैले बिहानको पहिलो प्रहरमा मूलपानी र धारालाई जमरा र पातीले सजाउने साथै नुहाई धुवाई गरेर चेलीहरुले मूलको पानी र जमरा स्वरुप जौंको पात लिएर घरको धूरी खाँबोमा पूजा गर्ने प्रचलन छ ।
यस दिन छोरी चेलीहरुलाई माइती दाजुभाइहरुले पूजा गर्ने गरिन्छ । चामलको सेतो टीका र जौं पातीको फूल लगाई दक्षिणा अनि आशीर्वाद दिने प्रचलन रहदै आएको छ ।
यस दिन छोरी चेलीहरुलाई गिठ्ठा, भ्याकुर, पिंडालु, तरुल, रोटी सहितको परिकार मिसिएको मिस्रा दिने गरिन्छ । घरमा आएका चेलीहरुलाई घरमै र आउन नसकेका छोरीचेलीलाई उनीहरुकै घर-घरमा पठाइदिने पनि प्रचलन रहदै आएको छ । मिस्रा भन्नाले तरुल, गिठ्ठा, भ्याकुरको परिकारहरु, भुजौरी, खिचडी, घिउको परिकार हो ।
यस चाडमा मौलिक रुपले भैलो खेल्ने, पुतली नाँच्ने, सिस्नो खेल्ने, पीङ खेल्ने आदि गरिन्छ । सांस्कृतिक हिसाबले यस चाडदेखि कौडा नाचको सुरुवात गर्ने र मादल, बाजाहरु -चर्को आबाज निकाल्ने बाजागाजा) बन्द गर्ने गरिन्छ ।
यसै दिनदेखि बेंसीबाट लेकतिर बसाइ सर्ने गरिन्छ । मगर समुदायमा यस चाड सांस्कृतिक र सामाजिक हिसाबले अत्यन्तै महत्व राख्ने बताइन्छ ।
तस्विर : नारायण खड्का/भञ्ज्याङन्यूज
