पृथ्वीराजमार्ग विस्तारको सकस : वर्षाका कारण सडक हिलाम्य हुँदा यात्रा सकसपूर्ण
पृथ्वीराजमार्गको मुग्लिन-पोखरा खण्डलाई चारलेनमा विस्तार गर्ने कार्य भइरहेको छ । राजमार्गको आँवुखैरेनी-जामुनेलाई पूर्वी र जामुने-पोखरालाई पश्चिम खण्ड गरी दुइ खण्डमा विभाजन गरी सडक विस्तार कार्य अगाडि बढाइएको छ । राजमार्गको पूर्वीखण्ड अन्तर्गत आँवुखैरेनी-जामुने खण्डमा सडक विस्तारको कामले गति लिएपनि पश्चिम खण्डको अपेक्षित प्रगति हुन सकेको छैन । सडक विस्तारको कामलाई तीब्रता दिन नसक्दा अहिले पश्चिम खण्डको यात्रा निकै सकसपूर्ण बन्दै गएको छ । यस खण्डमा घामलाग्दा धुलो र पानी पर्दा हिलोले सताउने गरेको छ ।
यति मात्र होइन केही दिन यता परेको पानीले राजमार्गको पश्चिम खण्डको यात्रा निकै सकसपूर्ण बनेको छ । तनहुँ सदरमुकाम दमौलीबाट खैरेनीटारसम्मको दूरी करिब २२ किलोमिटर छ । राजमार्ग सहज हुँदा यो दूरी आधा घण्टामा पुरा हुन्छ । तर, बिहीबार दमौलीबाट बिहान साढे १० बजे बस चढेका यात्रुले २२ किलोमिटर दूरी तय गरेर खैरेनीटार पुग्न कम्तीमा चार घण्टा खर्चिनुपरेको छ ।
दमौलीबाट बिहान १० बजे सार्वजनिक बसबाट भिमाद जाँदै गरेका ५५ वर्षीय भिमबहादुर आले मगर खैरेनीटार पुग्दा दिउँसोको पौने ३ बजेको थियो । छोटो दूरीको यो सडक पुरा गर्न खेप्नुपरेको सकस अरु केही नभई बिस्तारको क्रममा रहेको राजमार्ग वर्षासँगै हिलाम्य हुँदाको कारण थियो ।
पोखरा-आँबुखैरेनी खण्ड बिस्तार चलिरहँदा सडकको अधिकांश भाग भत्काइएको छ । त्यही राजमार्ग भएर दिनहुँ हजारौं सवारी विभिन्न गन्तव्यका लागि ओहोरदोहोर गर्छन्। पृथ्वी राजमार्गको पोखरा-मुग्लिन खण्ड अन्तर्गत पोखरा-आँबुखैरेनी (८०किमि) सडक अहिले दुइ खण्डमा बाँडेर बिस्तार भइरहेको छ । पूर्वीखण्ड (आँबुखैरेनी-जामुने ४१ किलोमिटर) र पश्चिमखण्ड (जामुने-पोखरा ३९ किलोमिटर) पर्छ । पश्चिमको तुलनामा पूर्वी खण्डको काम धेरै नै भएको छ । यो खण्डको यात्रा अहिले केही सहज बन्दै गएको छ ।
राजमार्ग बिस्तार भइरहँदा यतिबेलाको वर्षाले सडक अस्तव्यस्त छ । राजमार्ग फराकिलो बनाउनका लागि आँबुखैरेनीदेखि पोखरासम्मैको भाग भत्काइएको छ । त्यसमध्ये पूर्वी खण्डमा धेरै भाग कालोपत्रे पनि भइसकेको छ । तर पश्चिम खण्डमा भने कामको गति अझै सुस्त छ ।
बिस्तारको क्रममा रहेको राजमार्गमा वर्षा थपिँदा अहिले सडक हिलाम्य बनेको छ । बाटो चिप्लो बनेको छ । वर्षाले गर्दा कतिपय ठाउँमा गाडी गुडाउनै सकस हुने गरेको छ । वर्षाको पानी जम्दा ट्र्याक पहिचान गर्न समेत चालकलाई सकस हुने गरेको दमौली-पोखराका यातायात व्यवसायीको गुनासो छ । चारपांग्रे साना र दुइपांग्रे सवारीको यात्रा त झनै सकसपूर्ण बन्ने गरेको सवारीचालकहरु बताउँछन् ।
‘बढीमा एकघण्टामा खैरेनीटार पुग्न सकिने आँकलन गरेर म दमौलीबाट बस चढेको हुँ । तर, २२ किलोमिटर दूरी तय गरेर खैरेनीटार आउँदा मलाई चार घण्टा भन्दा बढी समय लाग्यो । बीचमै फर्किन पनि सकिन’, आले मगरले भने, ‘बाटोमा हिलोले गर्दा हिँडिनसक्नु छ । गाडी गुडाउनै सकस छ । ठाउँ ठाउँमा गाडी नै चिप्लिने डर छ । हिलोमा गाडी नै फस्ने पनि गरेका छन् ।’
हिलोमा फसेको गाडी निकाल्न नसक्दा पनि उत्तिकै अप्ठेरो पर्ने गरेको उनले बताए । यतिसम्मकी गाडीको पुरै टायर नै हिलोमा गाडिने अवस्था रहेको उनले बताए । उनका अनुसार सबैभन्दा बढी सकस डाइभर्सनमा छ । साँघुरो डाइभर्सनमा गाडी उक्लिनै नसकेको उनले बताए । उनका अनुसार जामुने, अकला, कुम्लेखोला, खैरेनीटार, लगायतका ठाउँमा यात्रा निकै नै सकसपूर्ण छ। जाममा फसेका गाडीका कारण यात्रा नै अनिश्चित बनेको उनले बताए ।
वर्षासँगै अहिले राजमार्गको यात्रा अवधि समेत बताउन सक्ने अवस्था नरहेको व्यवसायीको भनाई छ । नेपाल एसोसिएसन अफ टुर एण्ड ट्राभल एजेन्टस (नाट्टा) गण्डकीका अध्यक्ष हरि अधिकारीका अनुसार काठमाडौंबाट बिहान ७ बजे छुटेका पर्यटक बस दिउँसो ४ बजेभित्र पोखरा आईपुग्नु पर्ने भएपनि बुधबार बेलुकी ६ बजेमात्र आएको थियो ।
‘कुन बेला कहाँ रोकिनुपर्छ भन्ने यकिन छैन । सडकयात्रा सकसपूर्ण छ’, अधिकारीले भने, ‘यसैपनि राजमार्ग बिस्तारले सकस थियो । त्यसैमा हिलोका कारण झनै सकसपूर्ण यात्रा बनेको छ ।’ अधिकारीका अनुसार अहिले गन्तव्यमा कतिबजे पुग्न सकिन्छ भनेर समेत भन्न सकिने अवस्था छैन। ‘पछिल्लो समय नियमितजसो दिउँसो ४ बजे बस पोखरा आइसकेका हुन्थे । तर, अहिले वर्षायामले गर्दा बाटो हिलाम्य भएकोले पनि हिँडडुल सहज छैन’, अधिकारीले भने ।
राजमार्ग अन्तर्गत पश्चिम खण्ड आयोजनाका सूचना अधिकारी नारायण पौडेलका अनुसार वर्षायाम अघि नै सडकको नाली बनाउने योजना भएपनि अहिले नाली तयार नभइसकेकोले यो समस्या आएको हो । ‘आगामी वर्षायाम अघि नै नाली बनाएर वर्षाको पानी पन्छाउने योजना छ। अहिले खनेको माटोमा पानी परेपछि चिप्लो र हिलो भएको हो’, उनले भने, ‘कतिपय ठाउँमा डाइभर्सनमा पनि समस्या आएको हुनसक्छ ।’
एसियाली विकास बैंक
(एडीबी)को सहुलियत ब्याजको ऋण सहयोगमा पोखरा-आँबुखैरेनीसम्मको दुइ लेन सडकलाई विस्तार गरी चार लेनको फराकिलो र स्तरीय बनाउन थालिएको हो । १३ अर्ब ६१ करोड रुपैयाँको लगानीमा राजमार्ग बिस्तार भइरहेको छ ।
आयोजनाका अनुसार पूर्वी खण्डमा पर्ने आँबुखैरेनी-जामुनेसम्मका लागि ६ अर्ब २१ करोड र पश्चिम खण्डमा पर्ने जामुनेदेखि पोखरासम्मको लागि ७ अर्ब ४० करोड रुपैयाँ खर्च हुनेछ । यो रकम सडक बिस्तारका लागि मात्र हो ।
वर्षाले राजमार्ग विस्तार कार्य प्रभावित
यस्तै, वर्षाका कारण पृथ्वी राजमार्ग अर्न्तर्गत पोखरा-मुग्लिन सडक विस्तारको काम प्रभावित बनेको छ । वर्षाले तनहुँको थर्पु, तुरतुरे, कास्कीको तल्लो गगनगौंडा लगायत खण्डमा कालोपत्रको काम रोकिएको छ । पोखरा-मुग्लिन सडक आयोजनाको पश्चिम खण्डका प्रमुख राजेशप्रसाद पौडेलले भने, ‘दुइ किलोमिटर क्षेत्रमा प्राइमर बिछयाइसकिएको थियो, वषर्ा भइरहेका कारण कालोपत्रको काम रोकिएको छ।’ वर्षाकै कारण काम दुइ हप्ता पछाडि धकेलिएको र अन्य पूर्वाधारका काम पनि प्रभावित भएको उनको भनाइ छ ।
आयोजना प्रमुख पौडेलले आगामी असारभित्र ३० प्रतिशत प्रगति हासिल गर्ने लक्ष्यसहित कामलाई गति दिइएको बताए । पाँच सयभन्दा बढी मजदुर निर्माणमा खटिएका छन् । सडक विस्तारसँगै पुल, कल्भर्ट, नालीलगायत पूर्वाधार तयारीको काम भइरहेको छ। कुनै अवरोध नआएमा आगामी दुइ वर्षाभित्र आयोजनाको काम सम्पन्न हुने उनले बताए ।
तनहुँको जामुनेदेखि पोखराको सेती पुलसम्म ३८.८८ किमी दूरी रहेको पश्चिम खण्डको आधा क्षेत्र पाँच लेन र आधा जति चार लेनको बन्ने आयोजना प्रमुख पौडेलले जानकारी दिए । हाल सडक विस्तार भइरहेकाले प्रदेश राजधानी पोखरा छिर्ने मुख्य सडकको यात्रामा सर्वसाधारण सास्ती खेप्न बाध्य छन् ।
घाम लाग्दा सडक धुलाम्य र वर्षा हुँदा हिलाम्य हुँदा यातायात सञ्चालनमा असहज भएको छ । दैनिकजसो भइरहेको वर्षाका कारण ट्राफिक व्यवस्थापनमा पनि समस्या निम्तिएको जनाइएको छ। आयोजनाको पूर्वी खण्डमा पनि वर्षाका कारण सडक विस्तार र कालोपत्रको काम प्रभावित भएको छ । ४१.४५ किलोमिटर दूरीको पूर्वी खण्डमा हालसम्म ५१ प्रतिशत प्रगति भएको इन्जिनियर विष्णु पाण्डेले जानकारी दिए ।
