मुग्लिन–पोखरा सडक विस्तार : पटक–पटक म्याद थप्दा पनि समयमा काम नसकिने निश्चित

तनहुँ : पृथ्वीराजमार्गको मुग्लिन–पोखरा सडक विस्तार आयोजना निर्धारित समयमा सम्पन्न नहुने भएको छ । आँवुखैरेनी–जामुने (पूर्वी) र जामुने–पोखरा (पश्चिम) दुई खण्डमा विभाजन गरी काम भइरहेको छ । योजनाको पूर्वी खण्डको म्याद सकिन अब दश दिन मात्र बाँकी छँदा ८५ प्रतिशत र पश्चिम खण्डको म्याद ६ महिना बाँकी रहँदा ५४ प्रतिशत मात्र भौतिक प्रगति देखाइएको छ । निर्माणको सुस्त गतिका कारण दुवै खण्ड तोकिएको समयमा नसकिने योजनाले जनाएको छ ।

सडक रेखाङ्कन गरेको बरिब पाँच दशकपछि एसियाली विकास बैंक (एडीबी)को सहुलियतपूर्ण ऋण सहयोगमा तनहुँको आँबुखैरेनीदेखि पोखरासम्मको दुई लेन सडकलाई चार लेन र बजार क्षेत्रमा ६ लेनमा विस्तार गरिँदैछ । दुई खण्डमा विभाजित यस योजनाको निर्माण कम्पनी र लागत पनि फरक–फरक छन् ।

मुग्लिन–पोखरा सडकको पूर्वी खण्ड (आँवुखैरेनी–जामुने)को म्याद लगभग सकिएको छ । अब १० दिन मात्र बाँकी छ । २०८१ वैशाखभित्र सम्पन्न गर्ने गरी सम्झौता भएको यो खण्डमा तीन पटक म्याद थप गर्दा पनि निर्माण सम्पन्न हुन सकेको छैन । यसको अन्तिम म्याद यही असार २९ गते सकिदैछ ।

आँबुखैरेनीदेखि जामुनेसम्मको ४१.११ किलोमिटर सडक कालोपत्र भएको योजनाले जनाएको छ । योजनाका इन्जिनियर विष्णुप्रसाद पाण्डेले यस खण्डको कालोपत्रे काम करिब सम्पन्न भइसकेको बताए ।

‘चार लेनको मुख्य सडकको कालोपत्र सकिएको छ । पहिलो र दोस्रो तहको कालोपत्रे गरिएको हो’, उनले भने, ‘बाहिरबाट हेर्दा सम्पन्न भएजस्तो देखिए पनि अन्य केही काम बाँकी छन्। मादी नदीको पुल र त्यसको करिब ५–६ सय मिटर सडकखण्डको काम बाँकी छ ।’

उनका अनुसार यस सडक खण्डमा सडक सुरक्षासम्बन्धी कामहरू, जस्तैः रोड मार्किङ, ट्राफिक संकेत र सेफ्टी ब्यारियर जडान भइरहेका छन् । इन्जिनियर पाण्डेले भने, ‘यस्तै मुख्य सडकबाट दायाँ–बायाँ छुट्ने सहायक सडकहरू (एक्सेस रोड)मा गर्नुपर्ने कामहरू पनि अहिले भइरहेका छन् ।’

इन्जिनियर पाण्डेका अनुसार मादी नदीमा पुल निर्माणको क्रममा रहेकाले सो छेउछाउको केही सडक कालोपत्रे गर्न बाँकी छ । कुल ५–७ सय मिटर सडक कालोपत्रे गर्न बाँकी भएको उनले जनाए ।

यस सडक खण्डमा निर्माण गर्नुपर्ने १८ वटा मोटरेबल पुलमध्ये १७ वटा निर्माण सम्पन्न भएका छन् भने सयौँ कल्भर्ट निर्माण भएका छन् । मादी नदीको पुल भने छुट्टै ठेकेदारले निर्माण गरिरहेको छ, जुन अहिले निर्माणकै चरणमा छ ।

‘१७ पुलमध्ये तीनवटा ठूला (मेजर) र १४ वटा साना (माइनर) थिए, ती सबै सम्पन्न भइसके’, इन्जिनियर पाण्डेले भने, ‘सडक पनि लगभग सम्पन्न भइसक्यो । अब केही फाट्टफुट्ट काम मात्र बाँकी छन् ।’

यो सडक खण्ड विस्तारका लागि २०७७ माघ १७ गते चाइना कम्युनिकेसन कन्स्ट्रक्सनसँग ६ अर्ब २१ करोड ३१ लाख १३ हजार रुपैयाँमा सम्झौता भएको थियो । सम्झौता भएको तीन महिनापछि २०७८ वैशाख २ गतेदेखि विस्तार कार्य सुरु भएको थियो ।

२०२६ सालमा रेखाङ्कन भएको यो सडकमा पछिल्लो समय सवारीको चाप बढ्दै गएपछि एसियाली विकास बैंक (एडीबी) को ऋण सहयोगमा सडक चार लेनमा विस्तार थालिएको हो । यस खण्डमा डुम्रे र दमौली बजारमा ६ लेन तथा राजमार्गमा ४ लेनको सडक निर्माण गरिएको छ ।

यस्तै, मुग्लिन–पोखरा सडकको पश्चिम खण्ड पनि म्यादभित्र सम्पन्न हुन नसक्ने देखिएको छ। जामुनेदेखि पोखराको सेती पुलसम्मको यस खण्डमा हालसम्म ५४ प्रतिशत काम सकिएको मुग्लिन–पोखरा सडक योजना (पश्चिम खण्ड)ले जनाएको छ। यसको निर्माण सम्पन्न गर्नुपर्ने अन्तिम म्याद आगामी पुस १६ गतेसम्म छ, तर बाँकी काम सो अवधिमा सम्पन्न हुन नसक्ने योजनाको भनाइ छ ।

हालसम्म ३६ किलोमिटर एकतर्फी सडक कालोपत्रे भएको पश्चिम खण्डका योजना प्रमुख कृष्णबहादुर कुँवरले जानकारी दिए । उनका अनुसार एकतर्फी सडकमा १५ सय मिटर कालोपत्रे हुन बाँकी छ । यस्तै, २६ किलोमिटर चार लेन सडक कालोपत्रे भएको छ भने अब १२ किलोमिटर चार लेन सडक कालोपत्रे हुन बाँकी छ ।

यसैगरी, पश्चिम खण्डमा पर्ने १२ वटा पुलमध्ये १० वटा निर्माण सम्पन्न भएका छन् । एउटा सम्पन्न हुने चरणमा छ भने अर्को एउटा पुल निर्माण हुन अझै समय लाग्ने देखिएको छ । एक सय कल्भर्टमध्ये ९२ वटाको निर्माण सकिएको छ ।

यो खण्ड पनि म्यादभित्र पूर्ण रूपमा सम्पन्न हुन नसक्ने कुँवरको भनाइ छ । ’म्यादभित्र सडकको मुख्य काम सम्पन्न हुन्छ, तर सर्भिस लेन, फुटपाथ र सुरक्षाका कामहरू यो अवधिमा नसकिन सक्छन् । हाम्रो लक्ष्य चार लेन सडक र सर्भिस लेनको काम सक्ने हो’, योजना प्रमुख कुँवरले भने ‘सर्भिस लेन बनाउन सुरु भइसकेको छ । २५ सय मिटर बनिसक्यो तर अहिले वर्षाले गर्दा निर्माणमा अवरोध छ । कालोपत्रेको काम लगभग ठप्प छ ।’ हाल नाली र संरचना निर्माणको काममा बढी केन्द्रित भएको उनले बताए ।

पश्चिम खण्ड निर्माणको ठेक्का ७ अर्ब ४० करोड रुपैयाँमा एनहुई केयूएन हाइवे एन्ड ब्रिजले पाएको हो । २०७८ जेठ ३ गते भएको सम्झौताअनुसार सुरुमा २०८१ भदौ १२ गतेभित्र काम सम्पन्न गर्नुपर्ने थियो, तर सो अवधिमा काम नसकिएपछि म्याद थपिएको हो । पहिलोपटक १०१ दिन र दोस्रोपटक ३९० दिन म्याद थपिएसँगै अब काम सक्ने अन्तिम मिति २०८२ पुस १६ गते तोकिएको छ ।